نگارش مقاله
دانشجو در قالب یک مقاله در نظر دارد گزارشی از هر آنچه که در طول سالهای تحصیلی خود آموخته است ارائه کند. مقاله از آثار تحقیقی و پژوهشی دانشجویان می‌باشد که ممکن است حاصل ماهها تلاش وی باشد که مثمر ثمر واقع شده است. نویسندگان دستاوردهای عملی خود در قالب یک سند چند صفحه ای به نام مقاله گردآوری می‌کنند و آنرا توسط ژورنالهای معتبر در سطح دنیا گسترش می‌دهند. زمینه ظهور علوم جدید و گسترش و پیشرفت در هر رشته مقالات و کتابها می‌باشند که بتوان از طریق آنها اطلاعات علمی لازم را در قالب تحقیقاتی به نام مقاله در دنیا ارائه کرد. مقالات و تحقیقات علمی که به صورت مداوم و گسترده در دنیا منتشر می‌شوند زمینه را برای ظهور علوم جدید و پیشرفت و گسترش دانش باز می‌گذارند. نویسندگان مقالات علمی باید اصول و قواعد داوری را در نگارش مقاله رعایت کنند زیرا فرآیند داوری مقالات کمی پیچیده می‌باشد و داوران باتوجه به معیارهای خاصی مقاله را بررسی می‌کنند. مقاله از دیدگاه داوران باید سبک و ساختار یکپارچه و سازمان یافته داشته باشد و همچنین برخی از قواعد اجباری دستور زبانی و نگارشی را رعایت کند.
مقالات در حالت کلی به چند دسته متفاوت تقسیم می‌شوند که سبک و سیاق نگارشی هر یک کاملا متفاوت می‌باشد:
مقالات مروری
این گروه از مقالات تحت عنوان مقالات مرور ادبیات یا علمی ترویجی نیز نامیده می‌شوند. که اغلب هدف بررسی و بازبینی تحقیقات پیشین می‌باشد که تحقیقات گذشته توسط نویسنده بررسی و مطالعه می‌شوند و ایرادات آن برطرف می‌شود. مقالات مروری حاوی موضوع یا یافته جدیدی نمی‌باشند با این وجود برای چاپ شدن در یک مجله، مورد داوری و بازبینی قرار می‌گیرند. تفاوتی که مقالات مروری با مقالات پژوهشی دارند این است که در مقالات مروری چون مطالعه جدیدی انجام نگرفته، پس بخش مواد و روش ها مطرح نمی‌‍شود.
مقالات پژوهشی
این گونه از مقالات با نام های دیگری مانند مقاله تجربی، مقاله پژوهشی یا تحقیقی و پژوهش اصیل نیز شناخته می‌شوند. در این نوع مقالات محقق به بیان یافته های تجربی خود در خصوص یک موضوع جدید می‌پردازد بگونه ای که این موضوع برای اولین بار توسط این فرد مورد مطالعه و آزمایش قرار گرفته است. به عبارتی دیگر این مقالات حاصل پژوهشهای جدیدی هستند که قبلاً مانند آنها انجام نشده است. این مقالات در دسته نوشته های سطح اول قرار می‌گیرند؛ بنابراین دارای ساختار مشخص هستند و اجزای مقاله را دارا می‌باشند (البته در نظر داشته باشید که مجلات مختلف دارای یکسری دستورالعمل های مشخصی در خصوص ساختار مقاله هستند که بایستی درنگارش مقاله به آن توجه نمایید). این گروه از مقالات در میان محققین و پژوهشگران بسیار متداول است و به دلیل نوین بودن محتوای آنها، فرصت بیشتری را برای چاپ شدن دارند.
بخش ها و مراحل مقاله برای نگارش
- عنوان (Tittle)
- چکیده (Abstract)
- کلمات کلیدی (Keywords)
- مقدمه (Introduction)
- مواد و روش‌ها (Materials and methods)
- نتایج (Results)
- بحث (Discussion)
- نتیجه‌گیری (Conclusion)
- تقدیر و تشکر (Acknowledgment)
- مراجع (References)
- ضمیمه (Appendix)
- موارد تکمیلی (Supplementary materials)
عنوان
انتخاب عنوان قبل از آغاز تحقیقات ضروری می‌باشد باید عنوان مدنظر خود را انتخاب کنید تا تحقیقات را در راستای آن تکمیل نمایید. عنوان مقاله در واقع جهت بخش تحقیقات شما می‌باشد. بعد از انتخاب عنوان و انجام تحقیقات باید تحقیقات انجام شده خود را طبق فرمت و ترتیب فوق مرتب کنید. عنوان باید مختصر و کوتاه باشد و دربرگیرنده کلمات کلیدی باشد. برای انتخاب عنوان بهتر است از کارشناسان و افراد متخصصی که می‌شناسید کمک بگیرید. عنوان هدف بخش تحقیقات شما می‌باشد.
نکته: بخش های بعد از عنوان را به ترتیب مرتب کنید و سعی کنید قبل از تکمیل مقاله در مورد نحوه نگارش هر بخش اطلاعات کافی کسب نمایید و بتوانید هر بخش را دقیقا به همان ساختار و چهارچوبی که مشخص شده است بنویسید.
چکیده
چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد. هدف‌ها، پرسش‌ها، روش‌ها، یافته‌ها و نتایج پژوهش، به اختصار، در چکیده آورده می‌شود. طول چکیده برای مقاله، بستگی به روش های خاص هر مجله دارد و معمولاً بین صد تا ۱۵۰ کلمه پیشنهاد شده است.
کلمات کلیدی
اگر تمایل دارید مقاله شما بیشتر مورد استناد کاربران قرار گیرد بهتر است در انتخاب کلمات کلیدی دقت داشته باشید زیرا برخی از انها مقاله مدنظر خود را از گوگل جستجو می‌کنند و شما با انتخاب کلما کلیدی مناسب مقاله خود را در اولیت قرار خواهید داد.
مقدمه
بخشی است که ممکن است مقاله شما را تعیین تکلیف نماید زیرا اغلب داوران به دلیل ضیق وقت فقط مقدمه را مطالعه می‌کنند سعی کنید در نگارش این بخش از بخش های کلی آغاز کنید و به بخش های جزئی تر راه یابید. مقدمه را چندان طولانی و حوصله بر نکنید تا داوران بتوانند صراحتا موضوع مقاله شما را توسط این بخش درک کنند.
مواد و روش ها
اگر موضوع مقاله عملی باشد در این قسمت کلیه مواد و دستگاه‌های استفاده شده، پروتکل (پشتیبانی) آزمایش و چگونگی فراهم آوردن مقدمات آزمایش به طور کامل و دقیق عنوان می‌شود. اگر مقاله تئوری یا شبیه سازی باشد بایستی روابط ریاضی، فرضیه‌ها، اثبات قضیه‌های ذکر شده، نرم افزارهای استفاده شده و مقادیر عددی پارامترها به طور کامل در جدول نگارش شود، به طوری که خواننده با دنبال کردن مقاله بتواند به همان نتایج دست یابد.
نتایج مقاله
ساختار بخش نتایج، معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسش ها یا فرضیه ها و نیز وابسته به تأیید شده بودن یا تأیید نشده بودن فرضیه هاست. ترتیب بیان نتایج نیز یا برحسب ترتیب تنطیم سؤال ها یا فرضیه های آنها است، یا برحسب اهمیت آنها. روش متداولِ بیان نتایج، آن است که ابتدا مهم ترین و جالب ترین یافته ها و سپس به ترتیب، یافته های کم اهمیت تر ارائه می‌شود.
بحث
این بخش از مقاله به تفسیر و تعبیر نتایج و دستاوردهای پژوهش اختصاص دارد و لذا به دانش وسیعی نیاز دارد. در این قسمت باید پژوهشهای قبلی و مرتبط با موضوع مقاله که در بخش مقدمه عنوان شده‌اند، بیان شوند و مقایسه‌ای از روش‌ها/ نتایج ذکر شده در آن مقالات با روش‌ها/ نتایج این پژوهش (پشتیبانی) گیرد. همچنین لازم است مزایا و معایب پژوهش فعلی و همخوانی یا عدم همخوانی دستاوردهای حاصل با یافته‌های پیشین با دقت توضیح داده شود. زمان افعال بکار رفته گذشته است.
نتیجه گیری
این قسمت مرور بسیار مختصر از کل مقاله می‌باشد. در واقع این بخش مشابه چکیده مقاله است اما به شکل کلی‌تر، زیرا conclusion محدودیت در تعداد کلمات ندارد.
در این بخش اهمیت موضوع، نتایج کلی پژوهش (پشتیبانی) گرفته و نیز پژوهش‌هایی که در آینده می‌تواند راجع به این موضوع (پشتیبانی) شود بیان و توضیح داده می‌شود (Future works). زمان افعال نیز تلفیقی از زمان گذشته و آینده است.
تقدیر و تشکر
در چند جمله کوتاه از کسانی که به شما در روند تکمیل مقاله کمک کرده اند تقدیر و تشکر کنید. همچنین می‌توان از موسساتی که حمایت مالی و یا تجهیزاتی داشته‌اند و یا از داوران مقاله که با ارایه نکات ارزشمند خود به ارتقای کیفی مقاله کمک کرده‌اند، تشکر نمود.
مراجع
به تمامی مقالاتی که به آنها استناد نموده اید و از مطالب آن استفاده کرده اید باید در قسمت مراجع اشاره نمایید. مجلات مختلف و کنفرانس ها نحوه مرجع نویسی متفاوتی دارند و باید برحسب فرمت مجله و کنفرانس در مورد نوع مرجع نویسی تصمیم گیری کنید.
ضمیمه
دراين قسمت محقق مي تواند نقشه، آمار، تصوير، نمودار و هر آنچه را كه بر غناي مطلب مي افزايد و به درك مطالب ارايه شده كمك مي نمايد را ضميمه مقاله كند. در صورت لزوم کارهای آماری، پرسشنامه یا سایر توضیحات را می‌توانید در قالب پیوست ها به مقاله خود اضافه کنید. این کار ارزش علمی مقاله را بیشتر می‌کند.
موارد تکمیلی مقاله علمی
این بخش نیز لزوما در همه مقالات وجود ندارد. در برخی از مقالات، کد و برنامه نوشته شده برای (پشتیبانی) شبیه سازی‌ها، عکس و یا فیلم‌هایی که از پدیده‌های در رابطه با موضوع مقاله تهیه شده است، تحت عنوان supplementary materials در سایت مجله گذشته می‌شود به طوری که دیگران بتوانند دانلود کنند و با استفاده از آنها درک بهتری از نتایج و چگونگی (پشتیبانی) پژوهش بدست آورند.
چند نکته کلیدی برای بهبود نحوه نگارش مقاله
- از نوشتن پاراگراف‌های یک جمله‌ای به پرهیزید. از اختلاط زمان‌های افعال در نوشتن اجتناب کنید.
- خود را در جایگاه خواننده مقاله بگذارید و مقاله را برای خواننده بنویسید نه برای خودتان! تلاش کنید مختصر و مفید بنویسید و برای درست، دقیق، کامل و مختصر نوشتن وقت بگذارید. وقت خواننده را با نوشتن جملات غیرمرتبط تلف نکنید و او را خسته نکنید!
- پشت سرهم متن بنویسید و سعی کنید از شکل‌ها، نمودارها و جداول برای توضیح استفاده کنید.
- قسمت بیان نتایج، با دقت فرض‌های استفاده شده را توضیح دهید.
- بیاندیشید چه افرادی در زمینه فعالیت پژوهشی شما از بهترین نویسندگان هستند. تلاش کنید با مطالعه و بررسی سبک نوشتن مقالات این افراد، هنر نوشتن مقاله را در خود تقویت کنید. نوشتن به زبانی ساده و قابل فهم کمک می‌کند که مقالات شما در مجلات معتبر چاپ شود.
- پس از نوشتن مقاله، حتما وقتی را برای مرور و اصلاح مقاله در نظر بگیرید. مقاله را در اختیار اساتید، دوستان و یا افرادی که تجربه خوبی در نوشتن مقاله دارند، قرار دهید و از دیدگاه آنان مطلع شوید. تلاش کنید نکات مطرح شده توسط آنان را در نسخه نهایی پیش از ارسال بگنجانید.