درس دهم علوم خیلی کوچک ، خیلی بزرگ
1- میکروسکوپ چیست ؟
وسیله ای است که با آن بیش تر سلول ها و جانداران تک سلولی را مشاه می کنیم.
2- در بدن انسان چه تعداد سلول وجود دارد ؟
50 تا 75 میلیارد سلول وجود دارد.
3- شکل مقابل مربوط به کدام جاندار است ؟ آیا این جاندار تک سلولی است یا پرسلولی ساده ؟
جلبک سبز رشته ای – جاندار پر سلولی ساده است.
4- مخمر چیست ؟ چگونه زیاد می شود ؟
نوعی قارچ تک سلولی است – با جوانه زدن زیاد می شود.
5- ذره بین اجسام ریز را تا چند برابر بزرگ تر نشان می دهد ؟
10 تا 20 برابر بزرگتر
6- اوّلین میکروسکوپ توسط چه کسی ساخته شد و چه چیزی را با آن مشاهده کرد ؟
رابرت هوک حدود 400 سال پیش اوّلین میکروسکوپ را ساخت و توانست ساختمان چوب پنبه را با آن ببیند.
7- اصلاح « سلول » به چه معناست ؟
سلول به معنای اتاق کوچک است.
8- میکروسکوپ های نوری نمونه را تا چند برابر بزرگ تر نشان می دهند ؟
دو هزار برابر
9- وظیفه ی سلول های نگهدارنده ی روزنه (سلول نگهبان روزنه) در برگ گیاهان چیست ؟
باز و بسته نگه داشتن روزنه های هوایی برگ را بر عهده دارد.
جمع آوری اطلاعات صفحه 78
در مورد استفاده و نقش میکروسکوپ ها در دنیای امروز ، اطلاعاتی را جمع آوری و در مورد آن ها در کلاس گفت و گو کنید.
بسیاری از جانداران سلولی که با چشم دیده نمی شوند ، توسط میکروسکوپ مشاهده می شوند و می توان درباره ی زندگی آن ها مطالعه کرد . در انجام برخی جراحی ها از میکروسکوپ استفاده می شود. جانداران تک سلولی که بیماری زا هستند توسط میکروسکوپ مطالعه می شوند . ساختمان سلول های گیاهی و جانوری با میکروسکوپ مشاهده و بررسی می شود. به طور کلی از میکروسکوپ در علوم پزشکی ، زیست شناسی ، جانورشناسی ، گیاه شناسی و ... استفاده می شود.
گفت و گو کنید صفحه81
میکروسکوپ های قدیمی و امروزی را با یکدیگر مقایسه کنید. از این مقایسه چه نتیجه ای می گیرید ؟
میکروسکوپ های امروزی ساختمان پیشرفته تری دارند و با آن می توان سلول های و نمونه های مختلف را با بزرگ نمایی بیش تری مشاهده کرد و آن ها را با جزئیات بیش تری مطالعه کرد. به برخی میکروسکوپ های پیشرفته ی امروزی دوربین متصل است که می توانند در هر لحظه از نمونه عکس یا فیلم تهیه کنند. در برخی میکروسکوپ های پیشرفته هیچ عدسی وجود ندارد. با میکروسکوپ های الکترونی می توان تصاویر سه بعدی از سلول تهیه کرد.
بیش تر بدانید.
اجزای میکروسکوپ
1- اجزای نوری : اجزای نوری عمدتاً شامل بر منبع تغذیه نور ، قطعات مربوط به آن است ، از قبیل لامپ با ولتاز 20 ولت ، فیلتر تصحیح نور و کندانسور . وظیفه ی کندانسور متمرکز کردن نور روی نمونه است . کندانسور نور را تصحیح کرده و بر روی نمونه یا شی ء مورد بررسی متمرکز می کند و شامل پنج قطعه است : 1- فیلتر رنگی (تصحیح نور) 2- دیافراگم که مقدار نور را تنظیم می کند. 3- دو عدد عدسی محدب (ذره بینی ) 4- پیچ نگهدارنده ی کندانسور 5- پیچ تنظیم دیافراگم
2- اجزای مکانیکی : 1- پایه : کلیه ی قطعات میکروسکوپ بر روی پایه مستقر می باشد. در برخی از مدل های میکروسکوپ نوری منبع نور ، فیوز و کابل برق در پایه قرار می گیرد. 2- دسته : جهت حمل و نقل میکروسکوپ از دسته استفاده می شود.
3- لوله ی میکروسکوپ : شامل عدسی شئی و عدسی چشمی که با بزرگ نمایی های مختلف طراحی می شوند.
4- صفحه گردان یا متحرک : عدسی های شیئی بر روی این صفحه قرار می گیرند و با چرخاندان آن موقعیت عدسی های شیئی تغییر می کند
5- پیچ تنظیم تند : این پیچ بر روی دسته تعبیه شده است و باعث می گردد که صفحه ی میکروسکوپ با سرعت بیش تری در جهت عمودی جابه جا شود.
6- پیچ تنظیم کند : این پیچ بر روی پیچ حرکات تند قرار داد و صفحه پلاتین را در جهت عمودی و در حد یک میلیونیم متر جابجا می کند.
7- صفحه ی میکروسکوپ : صفحه ای است که نمونه ی مورد نظر را روی آن قرار می گیرد و در بعضی از میکروسکوپ ها در جهت طول و عرض دارای دو خط کش مدرّج می باشد که برای ثبت یادداشت مکان یک نمونه ی خاص به کار می رود.
8- پیچ جابه جا کننده ی اسلاید : این پیچ زیر صفحه ی میکروسکوپ قرار دارد که آن را درجهت طول و عرض جابه جا می کند.