سالم بمانیم
1- چرا پزشک به فرد سرما خورده توصیه می کند از دست دادن یا روبوسی با دیگران پرهیز کند اما چنین توصیه ای برای فردی که دیابت (بیماری قندی) دارد . نمی کند ؟
زیرا سرما خوردگی بیماری واگیر است و بیماری اش به دیگران سرایت می کند اما بیماری قندی واگیر نیست و به دیگران سرایت نمی کند.
2- بیماری واگیر چیست ؟
بیماری هایی که می توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند ، بیماری های واگیر نامیده می شوند.
3- چه عاملی باعث ایجاد بیماری های واگیر می شود ؟
میکروبهای مختلف بیماری زا
4- چند میکروب بیماری زا نام ببرید ؟
ویروس ها ، باکتریها ، آغازیان و قارچ ها
5-چرا به عوامل بیماری زا میکروب می گویند ؟
زیرا دیدن اکثر عوامل بیماری زا با میکروسکوپ امکان پذیر است.
6- ناقل چیست ؟
جانورانی که میکروب ها در بدن آن ها زندگی می کنند ، ناقل هستند.
7- چند جاندار ناقل بیماری را نام ببرید.
موش ناقل بیماری طاعون ، سگ ناقل بیماری هاری و پشه ی آنوفل ناقل بیماری مالاریا است.
8- مهم ترین بیماری واگیر خطرناک هفت قرن پیش قاره ی اروپا چه بوده است ؟
ویروس سرما خوردگی در سلول های مخاط بینی قرار می گیرد ، درحالی که ویروس آنفلوآنزا در سلول های شش ها ساکن می شوند . آنفلوآنزا معمولا همراه تب ، بدن درد و سرفه است.
10- آیا می توان جایی پیدا کرد که میکروب نباشد ؟
میکروب ها تقریبا همه جا یافت می شوند . زیرا دستگاه ایمنی بدن از ورود میکروب به بدن جلوگیری می کند . اما وقتی وارد بدن ما می شوند و شرایط برای رشد آن فراهم باشد ما بیماری می شویم.
11- دو سدّ دفاعی بدن که میکروب ها برای بیمار کردن ما باید آن ها عبور کنند ، کدام اند ؟
سد اوّل : پوست بدن از ورود میکروب ها جلوگیری می کند اما اگر زخم یا خراشی در پوست ایجاد شود از آن راه میکروب وارد بدن شود.
سد دوم : اگر میکروب ها از سد اول عبور کنند با سد دوم دفاعی بدن ، یعنی گلبول های سفید مواجه می شوند.
12- وقتی نفس می کشیم ، میکروب ها وارد بینی می شوند اما چرا نمی توانند به راحتی پایین تر بروند و وارد شش ها شوند ؟
مخاط بینی و مژک های داخل بینی آن ها را به بیرون می رانند.
13- گلبول های سفید چگونه میکروب ها را از بین می برند ؟
گلبول ها از دو راه با میکروب ها مبارزه می کنند :
1- بیگانه خواری : بعضی از گلبول های سفید به میکروب هاحمله می کنند و آن ها را می خوردن . به این گلبول های سفید بیگانه خوار نیز می گویند.
2- ترشح پادتن : بعضی گلبول های سفید موادی به نام پادتن ترشح می کنند . پادتن میکروب ها را غیر فعال می کند.
گلبول های سفید بیگانه خوار این میکروب های غیر فعال را راحت تر می خورند.
14- اگر میکروب ها از سد دوم دفاعی بدن یعنی گلبول های سفید نیز عبور کنند چه اتفاقی می افتد ؟
وقتی میکروب ها پیروز می شوند در جاهای متفاوت بدن ساکن می شوند . مثلا میکروب سل در شش ها قرار می گیرد و سبب تخریب سلول های شش می شود.
15- میکروب گلودرد چرکی چگونه به بدن آسیب می رساند ؟
میکروب این بیماری نوعی باکتری است و سمّی ترشح می کند که با جریان خود به قلب می رود و به آن آسیب می رساند.
16- آیا همه ی باکتری ها زیان آور و بیماری زا هستند ؟
خیر – 1- در روده ی ما باکتری هایی وجود دارد که ویتامین تولید می کنند.
2- باکتری هایی در پوست ما زندگی می کنند که باکتری های زیان آور را از بین می برند.
3- در بعضی جاها فاضلاب را با باکتری های خاصی تصفیه و بی ضرر می کنند و از آن برای آبیاری درختان و فضاهای سبز استفاده می کنند.
17- اگر پزشک برای بهبود بیماری ما آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد ، چرا آن را در همان ساعت هایی که پزشک گفته است و به همان تعداد باید بخوریم ؟
اگر این کار را نکنیم به باکتری ها فرصت می دهیم تا خود را در برابر آنتی بیوتیک مقاوم کنند و در نتیجه دارو نتواند آن ها را از بین ببرد.
18- فایده ی ورزش کردن چیست ؟
ورزش کردن سبب تقویت ماهیچه ها و قلب و احساس نشاط در بدن می شود.
19- علت ایجاد بیماری های غیر واگیر چیست ؟
بیماری های غیر واگیر در اثر میکروب به وجود نمی آیند . این بیماری ها به دلیل اختلال در کار دستگاه های بدن ایجاد می شوند.
20 – مواردی از بیماری های غیر واگیر را بنویسید.
1- اگر به اندازه ی کافی غذاهای کلسیم دار مصرف نکنیم ، ممکن است استخوان هایمان نرم بمانند و با کم ترین ضربه شکسته شوند.
2- خوردن غذای پر نمک و سخر شده با روغن فراوان ، ابتلا به بیماری فشار خون را بالا می برد.
3- همه ی انسان ها به طور طبیعی در خون خود قند دارند ، ولی اگر قند خون به وسیله ی سلول های بدن مصرف نشود ، از حد طبیعی بالاتر رفته و بیماری قند یا دیابت عارض می گردد.
4- مصرف زیاد گوشت قرمز ، مانند گوشت گوساله و گوسفند از عوامل دخیل در پیدایش سرطان روده بزرگ است.
21- انجام چه کارهایی می تواند به سلامت روح و روان ما کمک کند ؟
کمک کردن به دیگران ، مهربانی ، خوش رویی و داشتن رفتار درست و محترمامه با اطرافیان به سلامت روح و روان ما کمک می کند.
22- نام سه بیماری را که عامل آن باکتری است ، نام ببرید.
سل ، دیفتری ، گلودرد چرکی
23- چهار بیماری ویروسی نام ببرید.
آنفلوآنزا ، هپاتیت ، ایدز ، سرخک
گفت و گو کنید
میکروب سرما خوردگی از چه راهی وارد بدن ما می شود ؟
راه ورود ویروس (میکروب) سرما خوردگی به بدن ، دهان یا بینی است اما در این بین آلودگی دست ها هم نقش مهمی دارند ویروس ها به دنبال سرفه ، عطسه و یا حتی حرف زدن در هوا پخش می شوند و از طریق تماس دست ها با اشایی که آلوده به ویروس بوده اند ( مانند گوشی تلفن ، لیوان ، حوله ) نیز قابل انتقال می باشد . اگر دست های آلوده با چشم ها ، دهان یا بینی تماس پیدا کند ویروس سرما خوردگی انتقال می یابد.
جمع آوری اطلاعات
با مراجعه به خانه ی بهداشت محله ی خود درباره ی بیماری وبا اطلاعات جمع آوری کنید و به کلاس گزارش دهید.
وبا : عفونی در روده ی کوچک می باشد . این بیماری موجب اسهال خیلی شدید می شود . میکروب این بیماری نوعی باکتری (ویبریکلرا)است افراد با خوردن و نوشیدن غذا یا آب محتوی این باکتری ، آلوده و بیمار می شوند . این باکتری در میوه ها و سبزیجات خام و آب ها ساکن ( راکد) و محصولات دریایی ( ماهی خام یا صدف دریایی ) و غذاهای آلوده وجود دارد . هنگامی که هوا گرم باشد رشد این باکتری هم زیاد می شود.
علائم و با در کودکان : سرگیجه شدید ، تب ، تشنّج و درد شکمی
پیشگیری از وبا : دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید. مخصوصا بعد از دستشویی و قبل از خوردن غذا تصفیه آب نیز می تواند از شیوع این باکتری جلوگیری کند. آب های جوشیده شده را بنوشید . مایعات داغ از این باکتری ندارند. غذاهای خوب پخته شده را مصرف کنید. میوه هایی که پوستشان را می شود گرفت ، مصرف کنید از قبیل پرتقال و موز. از مصرف لبنیات غیر پاستوریزه خودداری کنید.
ایستگاه فکر
به تصویر نگاه کنید. این محیط چگونه سبب گسترش بیماری های واگیر می شود؟
این محیط ها محل زندگی جانوارنی مانند موش ، گربه یا سگ است که باعث گسترش بیماری می شوند جریان هوا نیز باعث گسترش آلودگی می گردد.
گفت وگو کنید
بیماری ها ، نشانه ها و علامت هایی دارند. بوی بد دهان ، درد ماهیچه ها و سوزش ادرار نشانه های بعضی بیماری ها هستند. شما چند نشانه های دیگر از بیماری ها می شناسید ؟
تب ، لرز ، درد شکم ، سرگیجه ، حالت تهوّع ، پریدگی رنگ و ...
فرد بیمار در صورت داشتن چند نشانه هایی چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد ؟
فوراً به پزشک مراجعه کند و تحت مداوا قرار گیرد و از مصرف دارو بدون تجویز پزشک پرهیز کند.
نکته :
عامل بیماری می تواند ویروس ، باکتری یا قارچ باشد.
فلج اطفال ، آنفوآنزا ، هپاتیت ، ایدز ، سرخک ، سرخجه ، آبله مرغان ، هاری و سرماخوردگی بیماری های ویروسی هستند.
گلودرد چرکین (استرپتوکوکی) ، کزاز ، دیفتری ، سیاه سرفه ، تب مالت و سل بیماری باکتریایی اند.
کچلی ، برفک دهان و قارچ پوستی از بیماری های قارچی محسوب می شوند.
گفت و گو کنید
گفته می شود که پیشگیری بهتر از درمان است . نظر شما چیست ؟ نظر خود را با استدلال بیان کنید.
درمان ناراحت کننده است ، اما پیشگیری می تواند نشاط ایجاد کند. برای درمان هزینه ی زیادی در زمان کوتاه صورت می گیرد . اما در پیشگیری ، شخص در زمان طولانی مبالغی را هزینه می کند. درمان باعث از بین رفتن وقت می شود. در صورتی که پیشگیری در اختیار خود شخص و در طول زمان است. پیشگیری در درسترس تر و راحت تر است. مثلا پیشگیری با مصرف میوه ها و سبزیجات امکان پذیر است ، اما درمان با مواد دارویی شیمیای پرهزینه انجام می شود. درمان برای اثر روی بیماری خاصّی است ، اما پیشگیری می تواند برای جلوگیری از چند بیماری باشد. پیشگیری یک فرهنگ است و درمان یک علم . فرهنگ پیشگیری بالاتر از علم درمان است.
چه راه هایی برای پیشگیری از بیماری های واگیر می شناسید ؟
1- بالا بردن مقاومت بدن : هرچه بدن مقاوم تر باشد ، میکروب ها را سریع تر از بین می برد. ورزش کردن و خوردن غذای کافی و متنوع و رعایت بهداشت ، مقاومت بدن را در برابر میکروب ها افزایش می دهد.
2- واکسن : وقتی واکسن وارد بدن می شود ، گلبول های سفید علیه ان پادتن می سازند . هر بیماری واکسن مخصوص به خود را دارد. بعضی واکسن ها فرد را برای همه ی عمر نسبت به آن بیماری مقاوم می کنند ، اما برای مقاومت در برابر بعضی بیماری های باید در چند نوبت واکسن دریافت کرد.